Vadeli İhale İmkânı (VİİM), merkez bankaları tarafından ticari bankalara kısa vadeli fon sağlamak için kullanılan bir para politikası aracıdır. Bankacılık sistemindeki likidite ihtiyaçlarını karşılamak ve finansal piyasalarda istikrarı teşvik etmek için tasarlanmıştır.
TSK rekabetçi bir ihale süreci ile işlemektedir. Merkez Bankası, mevcut fon miktarı, kredilerin vadesi ve faiz oranı da dahil olmak üzere ihalenin şart ve koşullarını duyurur. Katılımcı bankalar ihtiyaç duydukları miktarı ve ödemek istedikleri faiz oranını belirterek fonlar için teklif verirler.
Merkez bankası daha sonra teklifleri inceler ve bankalar tarafından önerilen faiz oranlarına göre fon tahsisini belirler. Tipik olarak, merkez bankası teklifleri en düşük faiz oranından başlayarak kabul eder ve mevcut fonlar tükenene kadar yukarı doğru ilerler.
TSK aracılığıyla sağlanan krediler genellikle 7 gün, 14 gün veya 30 gün gibi sabit bir vade içindir. Vade sonunda, borç alan bankaların tahakkuk eden faiz ile birlikte anaparayı geri ödemeleri gerekmektedir.
TSK birkaç amaca hizmet etmektedir. İlk olarak, bankacılık sistemindeki kısa vadeli likidite baskılarını hafifletmeye yardımcı olarak bankaların yükümlülüklerini yerine getirmek için ihtiyaç duydukları fonlara erişimini sağlar. Bu da finansal sistemdeki aksaklıkların önlenmesine ve istikrarın korunmasına yardımcı olabilir.
İkinci olarak, TSK merkez bankasına faiz oranlarını etkilemek ve para politikasını yönetmek için bir araç sağlamaktadır. İhalenin şart ve koşullarını ayarlayarak merkez bankası borçlanmayı teşvik edebilir veya caydırabilir, bu da genel piyasa faiz oranlarını etkileyebilir.
Son olarak, TSK finansal stres dönemlerinde bir kriz yönetimi aracı olarak kullanılabilir. Merkez bankası bankalara ek likidite sağlayarak güvenin yeniden tesis edilmesine yardımcı olabilir ve sistemik bir kriz riskini azaltabilir.
TSK'nın spesifik detaylarının ve işleyişinin merkez bankaları arasında farklılık gösterebileceğini unutmamak önemlidir. Her merkez bankasının TSK ihalelerini yürütmek için kendi politikaları ve prosedürleri vardır.
Genel olarak Vadeli İhale İmkânı, merkez bankaları tarafından ticari bankalara kısa vadeli fon sağlamak, likidite ihtiyaçlarını karşılamak ve finansal sistemde istikrarı teşvik etmek için kullanılan bir mekanizmadır.